Nốt loét vùng kín
Mới đây, Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ tiếp nhận một nam bệnh nhân 65 tuổi (trú tại H.Phù Ninh, Phú Thọ) nhập viện sau hơn một tuần sốt cao, đau đầu điều trị kháng sinh không hiệu quả, Trước đó, bệnh nhân được chẩn đoán “sốt chưa rõ nguyên nhân” tại cơ sở y tế khác.
Tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ, bác sĩ phát hiện bẹn phải của người bệnh có nốt điển hình do ấu trùng đốt với đặc điểm nốt hình bầu dục, viền đỏ ở giữa, đóng vảy đen, được định hướng chẩn đoán sốt mò, điều trị kháng sinh theo phác đồ điều trị sốt mò. Sau 6 ngày điều trị, sức khỏe người bệnh ổn định và đã được ra viện.
Các đơn vị chuyên khoa truyền nhiễm từng ghi nhận các ca bệnh biến chứng nặng của sốt mò như suy hô hấp, viêm não
Trước đó, tại Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), Trung tâm Bệnh nhiệt đới từng tiếp nhận bệnh nhân được chẩn đoán sốt mò sau khi đã điều trị tại một số bệnh viện và chuyên khoa khác nhau nhưng không tìm ra bệnh.
Đó là bệnh nhân nữ 75 tuổi, ở nhà làm vườn. Khởi đầu, bệnh nhân sốt kèm theo tức ngực, khó thở, được chẩn đoán suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, điều trị tại một số chuyên khoa và cơ sở y tế. Bệnh nhân chỉ được chuyển đến Trung tâm bệnh Nhiệt đới sau khi được hội chẩn có sự tham gia của bác sĩ chuyên khoa truyền nhiễm với chẩn đoán ban đầu là sốt mò, khi các bác sĩ tìm thấy vết loét ở da vùng bẹn bên trái – một tổn thương khá đặc hiệu do mò cắn, trên bệnh nhân này. Xét nghiệm sau đó có kết quả khẳng định bệnh nhân bị sốt mò.
Theo Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, sốt mò là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Rickettsiae tsutsugamushi gây nên. Bệnh có các triệu chứng là sốt kéo dài 2 – 3 tuần, kèm theo có tổn thương loét ở da, nổi hạch, sưng phù mặt và phát ban ngoài da. Bệnh có thể tiến triển nặng dẫn tới suy hô hấp, viêm cơ tim, viêm màng não, sốc giảm thể tích và tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
“Đặc điểm của con mò là thường hay cắn ở vùng kín, vùng da mỏng và có nếp gấp như bẹn, nách, bìu, sau tai, quanh hậu môn… tổn thương ban đầu thường giống như nốt phỏng đường kính 0,5 – 1 cm, không đau, không ngứa nên bệnh nhân thường không để ý đến”, PGS-TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, lưu ý.
Sau một vài ngày nốt phỏng thường tự vỡ ra, đóng một vảy đen hơi lõm xuống mặt da và xung quanh có gờ đỏ kèm theo tổn thương nổi hạch, phát ban. Một số bệnh nhân sẽ dẫn đến nặng, có biểu hiện suy hô hấp, có bệnh cảnh giống nhiễm khuẩn huyết.
Chu kỳ lây nhiễm bệnh sốt mò
Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây nên những biến chứng cấp tính như suy hô hấp, tràn dịch màng phổi, viêm cơ tim, viêm màng não, có thể sốc và tử vong.
Chuyên gia bệnh truyền nhiễm chia sẻ, khi khám bệnh nhân, nếu có triệu chứng sốt cao đột ngột, đau mỏi người, đa sung huyết, có phát ban, nổi hạch thì cần khám kỹ ở một số vùng kín như nách, bìu, bẹn, quanh hậu môn, dưới nếp gấp sau gáy, sau tai, nếp lằn vú… là những nơi con mò hay cắn.
Không đáp ứng điều trị với kháng sinh mới
Theo Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân bị sốt mò cần điều trị đặc hiệu với nhóm kháng sinh ngấm vào nội bào, thời gian điều trị cắt sốt nhanh và sau 3 – 5 ngày có thể khỏi hoàn toàn. Nếu chẩn đoán sai, dùng kháng sinh không đúng, thậm chí nhóm kháng sinh mạnh, thế hệ mới cũng không có tác dụng.
Chẩn đoán bệnh sốt mò dễ bị bỏ sót hoặc nhầm với các bệnh khác nếu không để ý đến yếu tố dịch tễ, không quan sát kỹ nốt loét, theo dõi biểu hiện lâm sàng.
Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, sốt mò là một bệnh khá phổ biến trong thời gian gần đây ở một số nước nhiệt đới. Tại Việt Nam, khu vực mò hay sinh sống là những vùng nông thôn hay trung du, miền núi, nơi có cây cối rậm rạp, bụi cây. Con mò sẽ đốt và truyền tác nhân gây bệnh là vi khuẩn Rickettsiae tsutsugamushi vào cơ thể người.
Người có thể bị đốt khi sinh hoạt lao động trong ổ dịch; phát rẫy làm nương; đi dã ngoại; ngồi, nằm nghỉ, trên bãi cỏ; để mũ nón, buộc võng vào gốc cây…
